Vooraf:

• Klik hier voor een artikel uit Vlamo - Klankbord nov/dec 2010 over onze patroonheilige Sint-Martinus
• Klik hier voor meer informatie over onze patroonheilige
• Klik hier voor een dia-reportage over de geschiedenis van Koninklijke Harmonie Sint-Martinus Opgrimbie

Historiek Sint-Martinus Opgrimbie (van 0 tot enkele jaren geleden)

Van N1 naar N2 naar Martinus

Oorspronkelijk (1890) was er een veloclub Heidevreugd en sommige leden daarvan speelden ook wel eens orkestje op een kermis. Uit die club ontstond een trompettenkorps en in 1903 een fanfare in Opgrimbie, genaamd Sint-Kristoffel, naar de patroonheilige van de parochie.

Deze Kristoffel fanfare blies er lustig op los in een klaslokaal van de Jongensschool; na de repetitie werd er ne bok gedronken en waren er ook wel eens verschillende meningen (meer of minder katholiek, meer of minder volgeling van de Kanunnik in Hasselt, meer naar links of meer naar rechts…)

Toen er in 1925 een aanbesteding kwam voor de bouw van het Volkshuis mochten de gebroeders Warson die bouw niet maken, zelfs niet eens meedoen met de aanbesteding omdat een van hen eens niet voor de Kanunnik had gestemd. Dat was op zich nog niet zo een ramp want die mannen hadden werk genoeg…maar toen in 1926 het Volkshuis klaar was, en het bestuur van Kristoffel voorstelde om voortaan te repeteren in het Volkshuis, was dat wel een brug te ver voor de Warsons. Zij met nog een tiental andere leden weigerden mee te gaan naar het Volkshuis… Maar zij bleven niet bij de pakken zitten, ze kwamen bij elkaar en besloten onmiddellijk een nieuwe fanfare te stichten.

Bij de geldinzameling in het dorp haalden ze 23.000 frank (€ 570,-) bijeen waarmee ze toen instrumenten konden kopen en N2 was geboren. N2 ging repeteren in de oude Melkerij (Heirstraat, waar de oude garage Dexters was) onder leiding van de eerste dirigent Lambert Wertelaers.

Maar welke heilige zou patroon worden? Waarom niet Cecilia? Die bestond al in Mechelen. En omdat oudstrijders-medestichters hoog in aanzien stonden was de dag van Wapenstilstand 11 november en de patroonheilige van die dag torenhoog favoriet: N2 zou voortaan Fanfare Sint Martinus heten. Al gauw werd besloten tot de bouw van een lokaal en in 1929-1930 werd de zaal gebouwd tegenover het kermisplein.

Op 4 november 1931 werd de VZW Fanfare Sint Martinus opgericht. Er werd ook een nieuwe dirigent aangesteld: meester Janssen uit Uikhoven.

Kermismaandag (…) was destijds hoogdag in Opgrimbie: dan gingen de twee fanfares spelend door het dorp. Ze werden hier uitgejouwd en daar op applaus onthaald, want het dorp was natuurlijk verdeeld in twee kampen: die van 1 (Kristoffel) en die van 2 (Martinus). Natuurlijk kwamen ze mekaar ergens tegen en dan ontstond er gegarandeerd een vecht- en knokpartij. Daarna ging iedereen naar zijn lokaal en vierden ze kermis met bok van nr 1 of bok van nr 2.

Tijdens de oorlogsjaren 40-45 was er sprake van een wisselende activiteit. In 1946 werd de dirigeerstok in handen gegeven van Albert Neven (uit Mechelen). Zaal Martinus was tot in de jaren 50 in de streek bekend als balzaal met het orkest van Stokkem. Misschien maakte Gielke Bollen daarvan nog deel uit…!

Midden jaren '50 werd Opgrimbie nationaal bekend omdat Koning Boudewijn een Koninklijk Domein betrok op de berg. Boudewijn zou ook een geste doen naar dat volkje van Grömme: in 1955 kregen zowel Kristoffel als Martinus een oorkonde uitgereikt en zij mochten zich voortaan Koninklijke Fanfares heten.

In 1960 ging Martinus voor het eerst op “concours”. Onder leiding van dirigent Albert Neven trokken ze naar Molenbeersel om er mee te dingen in vierde afdeling. Ze haalden een tweede prijs.

Van fanfare naar harmonie

Om met de tijd mee te gaan en mooiere muziek te kunnen spelen (dat blijft natuurlijk subjectief) was in 1970 Jean Notten aangetreden als dirigent. Hij was er felle voorstander van om te schakelen naar harmonie en reeds in 1972 had hij het bij het bestuur voor mekaar dat ze zich voortaan Koninklijke Harmonie Sint Martinus zouden heten. Zo een omscholing betekent niet alleen een investering in instrumenten, maar ook in tijd en energie. Tal van muzikanten moesten veranderen van piston naar klarinet (vraag het maar aan Michel Opsteyn), maar het betekende ook aantrekking van nieuwe muzikanten: bijv. Henri Willems speelde klarinet en mocht met Mia trouwen (de dochter van bestuurslid Christiaan Bemong) als hij in de harmonie kwam spelen. Na een paar jaar besloot men zelfs meisjes toe te laten in de harmonie, want die speelden vooral dwarsfluit, klarinet en saxofoon. Zo waren Heidi Thaens en Ria Geraerts de eersten in deze mannenwereld en weldra kwam Ilse Corstjens als veelbelovende fluitiste ook de rangen versterken. De beste manier om vaart te zetten in de muzikale vooruitgang is de uitdaging aan te gaan van tornooien.

In september 1972 trok Martinus naar Waterschei als deelnemer in 4^de afdeling. Ze behaalden er 86.5% en promotie.

In oktober 1973 naar Neeroeteren in 3^de afdeling en met 85.6% promotie.

In oktober 1974 volgde 2^de afdeling in Tongeren: 87.5% en promotie.

In oktober 1975 speelden we in 1^ste afdeling in ‘s Gravenvoeren: 87% en opnieuw promotie.

In 1976 gaf Jean Notten wegens zijn zwakke gezondheid de dirigeerstok over aan zijn zoon Hans Notten die student was aan het muziekconservatorium van Antwerpen.

Op 14 oktober 1979 speelden we in afdeling Uitmuntendheid het Fedekam Concours te Tessenderlo en in 1986 speelden we in Eisen in afdeling Uitmuntendheid.

In 1987 was het de beurt aan plaatselijk jong talent en conservatoriumstudent Mark Prils om het dirigeerstokje op te nemen: de ambitie was de kwaliteit verder uit te bouwen en de jeugd in te schakelen.

In 1989 stond opnieuw een concours in afdeling Uitmuntendheid op het programma in Tessenderlo en werd promotie behaald.

In 1992 zat Martinus in Maaseik op het podium in Ere-afdeling en werd 88.7 % behaald (met Pusta van Jan Van der Roost en Music for wind and percussion van …)

In 1995 werd er voor het eerst aangetreden in Superieure afdeling te Beringen: met Russian Christmas (A.Reed) en Oscar for Amnesty (D.Brossé) werden 95.17% behaald.

Er werd meteen doorgestoomd buiten Limburg, naar Fedekam Nationaal in Leuven op 3 maart 1996: met Ritual (J.Hadermann) en Oscar for Amnesty (D.Brossé) behaalden we de hoogste score van 92.8% en tevens de nationale titel!

Op 21 april 1996 deden we te Beringen mee aan het Subsidietornooi van het Provinciebestuur Limburg: we speelden in met Pini di Roma (O.Respighi), dan plichtwerk Boule de Feu (J.Hanniken) en keuzewerk Oscar for Amnesty (D.Brossé): met 93,8% haalden we een mooie score, maar we beten toch in het zand tegen de Koninklijke Harmonie van Peer die bijna een punt meer haalde met haar uitvoering.

In 1997 was het land te klein en gingen we deelnemen aan het 13^de Wereld Muziek Concours in Kerkrade met inspeelwerk Pini di Roma, keuzewerk Sinfonia Brevis (Z. Lucas) en plichtwerk El Salon Mexico (A. Copland). Opgrimbie was ingedeeld in Eerste Divisie en behaalde 85%.
De opnames hiervan werden een paar maanden later aangevuld met opnames in de concertzaal van het Lemmensinstituut te Leuven en onze eerste CD met als titel Karma was geboren. Hiervan zijn nog altijd exemplaren verkrijgbaar.

Aandacht voor jeugdige muzikanten

Om de jeugd en de academie leerlingen te helpen bij de stap naar de harmonie werd in 1990 ook het eerste Muziekkamp georganiseerd op de Berg in Rekem. De jaren daarna zou vaak Wallonie en de Ardennen aan de beurt komen maar ook wel eens de scoutshuizen in de Kempen.

In het najaar van 1990 wordt voor het eerst melding gemaakt van een jeugdharmonie, d.w.z. les en spelen in een groep van 10 kinderen onder leiding van Eddy Verstappen.
Jaarlijks groeide dit aan en dit was een mooie kweekvijver voor de grote harmonie toe.

In 1996 werd gerepeteerd o.l.v. Ward Opsteyn: op die manier moedigden wij het samenspelen aan en vergemakkelijkten we de stap naar de grote harmonie. Er volgden deelnames aan aparte jeugdconcerten: de ene keer werden ze aangekondigd als jeugdafdeling van de harmonie Sint-Martinus en de volgende keer als jeugdensemble. Een naam voor betere herkenbaarheid drong zich op en het werd Toontje Hoger sinds 2001.

In 2002 speelden ze in het kader van Jeugd en Muziek op het podium van het CC het voorprogramma van het dubbelconcert Universitair Harmonie Orkest (Leuven) – Koninklijke Harmonie Sint-Martinus Opgrimbie. Deelnames van de jeugd aan de Fedekam/Vlamo solistenwedstrijden werd altijd aangemoedigd en jaar in jaar uit is Koninklijke Harmonie Sint-Martinus Opgrimbie daar flink vertegenwoordigd.

Het trommelkorps / de drumband is iets wat de uitstap op straat mogelijk maakt. In 1959 wordt voor het eerst melding gemaakt van een trommelkorps. Ze waren toen met drie en Marcel Crijns was de leidende “drummer” van de fanfare. Het begon eigenlijk met meisjes en in 1987 werd het roer omgegooid naar jongens: die waren minder lichtzinnig...! Instructeur van de drumband was Michel Opsteyn en tamboer-majoor was Vivianne Fossé. In september 1990 deden zij mee aan het Provinciaal kampioenschap drumbands op het kermisplein van Opgrimbie.

In 1992 werd door het aantrekken van Chris Opsteyn - een slagwerklaureaat van het Lemmensinstituut - en de instroom van geschoolde slagwerkers van de Muziekacademie, de kwaliteit met rassenschreden opgetrokken. vooruit. Geleidelijk kwamen er melodische instrumenten (als eerste een zelf gebouwde xylofoon en vibrafoon door Michel Opsteyn) en kwam er ook een repertoire voor concerten op het podium.

Zelfs een meer herkenbare naam drong zich op en vanaf 1994 deed PESO (Percussie Ensemble Sint-Martinus Opgrimbie) zich opmerken.

In 2000 deed het volkje mee aan het Provinciaal Kampioenschap te Lanaken: met 84% haalden ze de hoogste score en een ticket voor nationaal.

Dan volgde het Nationaal Fedekam Tornooi te Sint Truiden: in afdeling Uitmuntendheid behaalden ze met High Life (P.Faini) en Flight of the Falcon (J.Spears) de hoogste score met 84.6%.

In 2003 traden ze aan in Superieur te Stokkem: met Japanese Overture (M.Rosauro) en Percussion Pictures (L.Ouderits) behaalden ze 91.5% en de provinciale titel !

In 2004 waren er meerdere jonge percussie-kandidaten, maar die konden (nog) niet instappen in PESO, dus kwam er een aparte beginnersgroep en die werd bedacht met de naam Pesito.

Ondertussen had het mannenbestuur het zo druk en vergaten ze wel eens typische dingen, zodat de voorzitter aanstuurde op hulp en ideeën van een Vrouwencommissie. Sinds 2001 helpen ze mee organiseren, denken ze aan allerlei dingen, halen ook nog geld in het bakje en besteden dat dan weer aan de aankoop van extra pupiters, een drum voor Toontje Hoger, karnavalkleding, attenties bij huwelijken en geboortes, een synthesiser…

Nog enkele wetenswaardigheden

VZW Fanfare Sint-Martinus op 4 november 1931 bij notaris Leonard Delwaide te Rekem, door de volgende heren:
Michel Crijns, Theodoor Warson, Constant Dexters, Pieter Dexters, Michel Dexters, Joannes Wampers, Joseph Crijns, Joannes Bemong, Joannes Gorissen, Mathieu Brasseur, Joseph Machon, Michel Crijns, Frans Dexters, Hubert Dexters, Arnold Weerts, Hubert Warson, Christiaan Bemong, Henri Dexters, Jean Dexters, Jacques Vanderhallen, Joannes Nelissen.

De voorzitters

• Constant Dexters (tot 1958)
• Jaak Vanderhallen (1958-1969)
• Jan Geraerts (1970- 1973)
• Thei Thaens (1973- 1985)
• Tuur Opsteyn (1986 -1998)
• Romain Buekers (1998- 2007)
• John Spronck (2007-2011)
• Romain Buekers (2011-2015)
• John Spronck (2015-2021)
• An Buekers (2022 - ...)

De dirigenten

• Lambert Wertelaers (tot 1931)
• Meester Janssen (1931-1940)
• Albert Neven ( 1946 – 1968)
• Jean Notten (1968 – 1976)
• Hans Notten (1976- 1986)
• Mark Prils (1987 – 1998)
• Steven Walker (1998 –2010)
• Georges Moreau (2010-2013)
• Bert Appermont (2013-2015)
• Dieter Boffé (2015-2020)
• Björn Bus (2020 -2023)
• Toon Rutten (2023-...)

De ereleden

Wanneer een lid met zijn activiteiten bij de vereniging stopt, overweegt het bestuur hem/haar de titel van ERELID te verlenen. Uiteraard gebeurt dit op grond van bijzondere verdiensten:

• Erik Claeys
  Ilse Corstjens
  Liesa Hendriks †
  Nico Krol
  Henri Opsteyn†
  Paul Opsteyn
  Armand Ubachs †
  Jaak Vanderhallen†
  Theo Van Vlierden
  Steven Walker
  Henri Willems
  Jean Wevers
  Ingrid Peeters
  Walter Wampers
  John Spronck
  Jos Opsteyn

• Jef Crijns was erelid; sinds 2012 is hij (weer) bestuurslid. Bij het beëindigen van zijn bestuursmandaat, wordt hij automatisch weer erelid.
  
  

Beschermvrouw

Jeanne Worms is sinds 2006 Beschermvrouw van Sint-Martinus Opgrimbie. Zij staat de vereniging en het bestuur bij met raad en daad.

Patroonsfeesten

De zaterdag die het dichtst bij 11 november valt, is de dag van ons patroonsfeest.
Traditie is dat de misviering in de kerk wordt opgeluisterd door de Harmonie, Toontje Hoger of een ensemble. Daarna is er feest met maaltijd in de zaal en daarna muziek en dans tot we erbij omvallen.
Vroeger werd de feestmaaltijd in de zaal zelf voorbereid door tal van vrijwilligers, nu komt de traiteur de maaltijd brengen.

De zaal

De oude zaal  werd gebouwd in 1930. In 1966 was er binnen een flinke verbouwing omdat het podium werd verwijderd. Je moet weten dat vroeger de zaal ook dienst deed als toneelzaal. In 1976 waren er verdere verbeteringen met een andere ingang, met plaatsing van centrale verwarming, een keuken en toiletten.
De nieuwe zaal is ondertussen al gekend bij het publiek.

Uniformen

• november 1959: uniforme kledij voor de fanfare.
• 6 oktober 1974 nieuwe uniformen voor de harmonie (betaald door papierophalingen van o.a. Hubert Dexters en Albert Warson, zij stockeerden dat papier bij de grootouders van Davy Crijns, het papier leverde toen 3,5 frank op per kilogram)
• 1994: donkerblauw kostuum met witte epauletten, donkerblauwe kepi met witte leren grip; sinds 1996 zonder kepi.
• juli 1997: Ter gelegenheid van WMC werd een nieuw uniform noodzakelijk gevonden: een zwart kostuum, met wit hemd en zwart-blauwe strik. Op dat moment nog hetzelfde voor de meisjes. Sinds 2002 dragen zij geen kostuum meer maar zijn zwart gekleed.

Drapeau

Het schijnt dat het vaandel zo heet en vroeger was dat ongeveer het bewijs van bestaan en liep de vaandrig ook voorop.
De eerste drapeau die in 1927 werd gekocht met een omhaling van 4000 Bfr. (€ 100,-) hangt nog in de zaal. In 1973 werd het nieuwe (harmonie) vaandel aangekocht in Antwerpen: het is maar half zo zwaar als het oude, maar het koste wel 50 000 Bfr.

Muziekkampen

1990 Rekem, 1991 Nassogne, 1992 Daverdisse, 1993 Mormont, 1994 Bastogne, 1995 Hastière 1996 Bastogne, 1997 en 98 Beringen Casino, 1999 Molenbeersel, 2000 Herentals, 2001 Slovenie, Skofja Loka, 2002 Overpelt, 2003 Beringen Casino, 2004 Nassogne, 2005 Stoumont, 2006 Beringen Mijn, 2007 Overpelt, 2008 Merelbeke, 2009 Kasterlee (Hoge Rielen), 2010 Hoogstraten, 2011 Lierneux, Bra, 2012 Zutendaal, 2013 Zutendaal, 2014 Bastogne, 2015 Eeklo, 2016 Overpelt, 2017 Retie, 2018 Tessenderlo, 2019 Kasterlee, 2020 Retie , 2021 Tessenderlo, 2022 ..., 2023 Zutendaal

Play In

• Op 21 december 1986 in het CC te Eisden-Maasmechelen, o.l.v. dirigenten Nico Neyens en Jos Evers. Aantal deelnemers: 153. Het gastconcert werd gegeven door de Koninklijke Stockheimer Harmonie Sint-Elisabeth o.l.v. Michel Vanderhoven
• Op 4 november 1989 o.l.v. André Waignein. Aantal deelnemers: circa 220. Het gastconcert door de Koninklijke Philharmonie van Bocholtz o.l.v. Heinz Friesen
• Op 3 november 1990 o.l.v. dirigent Jan van der Roost, met gastoptreden van concertband Hartmonie Vooruit - Harelbeke met dirigent Geert Verschaeve en gastdirigent Willy Claes
• In 1991 o.l.v. Jacob de Haan, met als gastoptreden de Harmonie St. Michael van Thorn o.l.v. Heinz Friesen.
• In 2001 een Inter-Limburg Play In o.l.v. Steven Walker en Chris Opsteyn.
• In 2004 Internationale Play In o.l.v. Steven Walker en Chris Opsteyn.

Naast de lenteconcerten, muziekfeesten en kerstconcerten was er niet zoveel aan evenementen te beleven.
Toen we in 1995 van pastoor Martens hoorden dat zijn kerk eigenlijk geen concertzaal was waren we verplicht uit te kijken naar wat anders. Er was niet zo meteen een alternatief voor het kerstconcert in de kerk.
De stap buiten Opgrimbie lag niet voor de hand en het CC te Eisden Maasmechelen werd door sommigen als ongepast geacht en door de andere kerkdorpen als bedreiging gezien. Achteraf gezien was het toch een belangrijke wissel op de toekomst en een noodzakelijke aanpassing aan veranderende tijden. Het werd het begin van een succesvolle en groeiende reeks nieuwjaarsconcerten en gastoptredens.

Nieuwjaarsconcerten:

• 1996: met Chordae Vocales
• 1997: met Patrick Aendekerk en solisten Phantom of the Opera
• 1998: met Koen Crucke
• 1999: met Schatteman en Couvreur
• 2000: met Marco Bakker
• 2001: met Sabien Tiels en Willy Claes
• 2001: op 5 mei vierden we een Benefiet Music Party t.g.v. 75 jaar bestaan, met optredens van Piet Vansichen, Sabien Tiels, Geena Lisa, Coco Jr, PeRRoN-GeLuK, Corriovallum Pipe Band en de koren Cantate en Oosterster
• 2002: met Gunther Neefs
• 2003: met Barbara Dex
• 2004: met Dana Winner
• 2005: met Paul Michiels
• 2006: met Gé Reinders
• 2007: met Jo Lemaire
• 2008: NY Proms met Johnny Logan, John Terra, Katerine, Elke Smeets, Reincarnatus en Festeyn.
• 2009: met Sandrine en Pascal Pittie/Daphne Ramakers (klassiek)
• 2010: met Johan verminnen en Noémie Schellens (klassiek)
• 2011: met Andrea Croonenberghs
• 2012: met De Romeo’s
• 2013: Nieuwjaarsproms met o.a. The-Gibson-Brothers, Christophe en Lindsay, John Terra, Andrei Lugovski, Stefanie en het koor Cantate.
• 2014: met An Lauwereins en Deborah De Ridder
• 2015: met Els de Schepper
• 2016: met Marjolein Deckers en Koen & Jo
• 2017: met Stephanie Ortega
• 2018: met Jeroen Berwaerts
• 2019: met Sioen
• 2020: met lokaal talent en gastheer Hubert Damen
• 2022: met Bastien Baumet (solist euphonium)
• 2023: met Willy Sommers
• 2024: met Kelly Poukens

In samenwerking met de gemeente Maasmechelen gingen we in 2002 met het Jumelagecomité op concertreis naar Slovenie (Skofja Loka).
In 2005 verzorgden we het slotconcert van de Internationale Korenwedstrijd Vlaanderen-Maasmechelen (met o.a. Carmina Burana).

In 2006 speelden we ism de Cultuurdienst een concert voor de jeugd met medewerking van Ome Willem (Edwin Rutten) en deden we ook actief mee met de viering 100 jaar Kerk Opgrimbie. Zo werd ook de traditie hersteld van de muzikale Pinksterviering aan de kapel van de Heikant.